ترفند تشخیص آبلیموی تقلبی | با این نشانه‌ها، به جای آبلیمو، کاه و اسید نمی‌خری

این گزارش به دنبال بررسی‌های علمی یکی از باورهای اشتباه مردم در خصوص آبلیموهای سنتی تهیه شده است. شاید پس از مطالعه آن، بیشتر از قبل در خرید آبلیموهای به اصطلاح سنتی تامل کنیم.

برخی مغازه‌ها، واحدهای فروش میوه و تره‌بار و البته برخی سودجویان، از تبلیغاتی استفاده می‌کنند که با واقعیت تفاوت زیادی دارد. در این تبلیغات سعی شده با استفاده از عباراتی همچون عرضه محصولات ارگانیک و خانگی، اطمینان خریداران به محصولات ظاهراً سالم آنها جلب شود. موضوعی که در عرضه آبلیموهای سنتی و صنعتی خود را بخوبی نشان می‌دهد.

سلامت نیوز در خبری نوشت:هر چند در این میان برخی واحدهای تولیدی به خاطر سودجویی، دست به تقلب می‌زنند و نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. اما با این حال استفاده از محصولاتی که در کارخانه‌ها تولید می‌شوند خطر به‌ مراتب کمتری نسبت به استفاده از محصولات خانگی دارند چرا که این محصولات حداقل اطلاعات لازم برای ردیابی محصولات دارای مشکل را به مصرف‌کنندگان و مسئولان ذی‌ربط می‌دهند. این گزارش به دنبال بررسی‌های علمی یکی از باورهای اشتباه مردم در خصوص آبلیموهای سنتی تهیه شده است. شاید پس از مطالعه آن، بیشتر از قبل در خرید آبلیموهای به اصطلاح سنتی تامل کنیم.

تبلیغات کاذب برای عرضه آبلیموهای سنتی در وهله اول چهره صنعت غذا را در نظر مصرف‌کنندگان مخدوش می‌سازد. بسیاری از مردم هم که تحت تاثیر این تبلیغات قرار می‌گیرند ترجیح می‌دهند به جای استفاده از محصولات استانداردی که در کارخانه‌ها تولید و فرآوری می‌شوند، این محصولات بی‌نام و نشان را استفاده کنند. اما وقتی این موضوع به صورت تخصصی بررسی می‌شود نتیجه این است که بخش قابل توجهی از بی‌اعتمادی مردم به کارخانه‌ها بی‌دلیل است و پایه علمی ندارد. نتیجه این سلب اعتماد که به کام سودجویان و دلالان شیرین است، فقط به تهدید سلامتی مصرف‌کننده ختم نمی‌شود و بسیاری از خانواده‌ها را وا می‌دارد که در فصل تابستان یا خودشان اقدام به آبلیموگیری کنند یا از سنتی فروشان خرید کنند. در بین نگرانی‌های مردم، قیمت لیمو به طور سرسام‌آوری افزایش یافته و هزینه گزافی به خانواده‌ها تحمیل خواهد شد.

استفاده از نگهدارنده‌های غیر مجاز

اگر تولید محصول با ویژگی‌های کیفی مد نظر واحدهای نظارتی اینقدر راحت بود، چگونه می‌توان با ابتدائی‌ترین امکانات محصولی تولید کرد که تا یک‌سال از فساد با کپک، مخمر یا باکتری‌های اسید دوست مصون بماند؟

پاستوریزاسیون صنعتی (در دمای C°۸۵ به مدت ۳۰ ثانیه) تحت شرایط کاملاً کنترل شده علاوه بر این‌که محصول را ایمن و عاری از هرگونه میکروارگانیسم می‌کند، به همراه نگهدارنده‌های مجاز، مدت زمان نگهداری محصول را افزایش می‌دهد. حال آن‌که تولیدکنندگان زیر زمینی فاقد چنین تجهیزاتی بوده و معمولاً از نگهدارنده‌های غیر مجاز استفاده می‌کنند.

ویژگی‌های ظاهری عامه‌ پسند، اما غیر واقعی

مراحل فیلتراسیون و هموژنیزاسیون در تولید صنعتی آبلیمو از اهمیت زیادی برخوردارند. دلیل اصلی ظاهر شفاف و فاقد کدورت و پالپ آبلیموهای صنعتی، استفاده از این فناوری های پیشرفته در کارخانجات است. در حالیکه تصور عموم بر این است که آبلیموی فاقد پالپ، خاصیت چندانی ندارد. از طرف دیگر بسیاری از آبلیموهای تهیه شده سنتی دارای پالپ‌های شناور هستند که گاهی تا یکسال ته‌نشین نمی‌شود. آیا این موضوع شک برانگیز نیست؟ ظاهر پالپی آبلیموهای سنتی در خوشبینانه‌ترین حالت با پایدار سازی تفاله خشک و آسیاب شده لیمو ایجاد می‌شود.

عدم تطابق با استاندارد ملی

طبق استاندارد ملی آبلیمو، این محصول یا با فشردن طبیعی میوه یا از رقیق کردن کنسانتره لیمو با آب تهیه می‌شود. آیا می‌دانید علاوه بر کنسانتره طبیعی، متاسفانه کنسانتره‌های سنتزی و بسیار ارزان لیمو نیز در حال حاضر در بازار کشور به سهولت در دسترس است؟ از آنجا که نوک پیکان سازمان‌های نظارتی همیشه به سمت کارخانه‌داران و واحدهای دارای پروانه تولید است، تولیدکنندگان زیرزمینی براحتی و بدون دغدغه بازرسی و ردیابی محصول، آبلیموهای خوش رنگ و لعاب و اصطلاحاً ارگانیک خود را فرموله و بدون هیچ‌گونه امکان ردیابی، به راحتی در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند. رنگ‌های مورد استفاده در تولید این محصولات اغلب جزو رنگ‌های سنتزی بوده که خطرات زیادی برای مصرف‌کنندگان بویژه کودکان و زنان باردار دارد.

بدون تغییر رنگ حتی در شرایط بد نگهداری

فرآیند تولید صنعتی آبلیمو به دلیل کنترل دقیق شرایط عملیاتی واکنش‌هایی که منجر به تغییر رنگ آبلیمو به سمت قهوه‌ای می‌شود را به تاخیر می‌اندازد. انجام این واکنش‌ها با افزایش دمای نگهداری، حضور اکسیژن در بسته و نگهداری در معرض نور تسریع می‌شود و حتی آبلیموهای صنعتی نیز از این نظر مستثنا نیستند. حال چگونه ممکن است آبلیموهای سنتی که ماه‌ها در پشت شیشه مغازه‌ها در معرض نور آفتاب و دمای بالا قرار گرفته است، رنگ سبز زیبا و البته دروغین خود را حتی تا بیشتر از یکسال حفظ کنند؟ وقت آن رسیده تا با تامل در مسائل و حواشی که در مورد آبلیموهای سنتی وجود دارد، به خود بیاییم و اجازه دهیم صنایع قدیمی یا حتی نوپا که راه و روش درستی را برای تولید محصولات خود در پیش گرفته‌اند، در سایه اعتماد مصرف‌کنندگان رشد و با به‌کارگیری حداکثر ظرفیت تولید خود، به شکوفایی اقتصادی ـ صنعتی کشور کمک کنند. در این موضوع جای خالی بازرسی‌های نهادها و سازمان‌های نظارتی بیش از پیش احساس می‌شود.

تشخیص سالم بودن آبلیمو

تشخیص آبلیموی تازه از طریق راه‌های زیر انجام شدنی است:

• آبلیموی طبیعی پرز دارد. تقریباً نیمی از محتوای آبلیموی طبیعی پرزهای داخل لیموترش است که در قسمت انتهایی ظرف شیشه ای ته نشین شده اند.
• در آبلیموی طبیعی نه تنها پرز هست، بلکه دانه‌های لیموترش نیز دیده می‌‌شود.
• رنگ آبلیموی تازه روشن تر از آبلیموهای مصنوعی است. اگر آبلیموی طبیعی را که ته نشین شده است هم بزنید، رنگ روشن سبز را خواهید دید.
• رنگ آبلیموهای شیمیایی عمدتاً به زرد تمایل دارد و رنگش مرده است.
• آبلیموی طبیعی ترشی کمتری دارد. خیلی ساده می‌‌توانید یک لیوان آبلیموی طبیعی را به اندازه یک قاشق بخورید، بدون اینکه دلتان را بزند.
• آبلیموهای شیمیایی ترشی بیشتری دارند و با خوردن یک قاشق از آن از شدت ترشی، دیگر تمایل ندارید که قاشق دیگری از آبلیموی را بخورید.
• آبلیموی طبیعی در صورتی که در هوای گرم یا زیر آفتاب قرار گیرد، سریعاً مزه و طعمش تغییر می‌‌کند و رنگش تیره می‌‌شود. همچنین طعم آن به طعم آبغوره نزدیک می‌‌شود.
• اما آبلیموهای غیر طبیعی مدت‌های زیادی در هوای گرم و جلوی نور آفتاب قرار می‌‌گیرند و اصلاً تغییر رنگ نمی‌دهند.
• به علت ترشی کمتر آبلیموهای طبیعی، مصرف آن برای طعم دهی تقریباً دو برابر آبلیموهای مصنوعی است.

آب لیموی غیر اصل و تقلبی چگونه تهیه می‌‌شود؟

آبلیمو حاوی اسید ترش مزه و ویتامین (C) است. برخی از افراد مزه ترش آبلیمو را به شکل مصنوعی ایجاد می‌‌کنند. برای مثال، اسید سیتریک یا جوهر لیمو آب را ترش کرده و با کمی رنگ خوراکی مخلوط می‌‌کنند تا شبیه به آبلیمو شود. همچنین از اسانس و نمک نیز در تهیه آبلیمو غیر اصل استفاده می‌‌کنند. بنابراین در تهیه این نوع آبلیمو اصلاً از لیمو استفاده نمی‌‌شود.

ممکن است کارخانه‌ها، آبلیموی طبیعی را با جوهر لیمو (اسید سیتریک) و رنگ‌های مجاز خوراکی و آب مخلوط کنند و با کم و زیاد کردن ترکیب‌ها، طعم و رنگ آبلیموی طبیعی را به وجود بیاورند. همچنین برخی از کارخانه‌ها مقداری کاه زبر را با آب ولرم مخلوط کرده و مدتی به حال خود رها می‌‌کنند. در این حالت پس از مدت کوتاهی مایع زرد رنگی ایجاد می‌‌شود که با مقداری اسید استیک یا جوهر لیمو مخلوط خواهد شد.